Ocak ayında neler yaşandı, tarih için hangi önemli günler var. Ocak ayındaki önemli günler neler? Bu günler sizin için derlendi.
1 OCAK
1449: Florensa'da Rönesans'ın hükümdarı Lorenzo De'Medici hayata gözlerini açtı. Hükümdarlık yılları İtalyan Rönesansı için en önemli yıllar olacaktı.
1642: Avcı Mehmed olarak da bilinen IV. Mehmed doğdu. 6,5 yaşında Osmanlı Devltetinin 19. Padişahı olarak olarak tahta çıkarılacaktı.
1959: Küba Devrimi zaferle sonuçlandı. 26 Temmuz hareketeinin neticesi olarak Batista havanadan kaçtı. Küba Devrimi'nin öncü kuvvetleri şehre ayak bastı.
2 OCAK
1492: Arapların Avrupa macerası son buluyor. Araplar'ın elinde bulunan Avrupa'daki son kaleleri Granada ele geçirildi. Granada Arapların eline 711 yılında Tarık Bin Ziyad komutasında geçmişti. Bu toprak kazancının ardından, İspanya Emevi Devleti'nin Endülüs eyaleti halini almıştı. 1492 yılının ikinci gününde hakimiyeti tekrar ele alan Aragon Krallığı Arap devletlerinin Avrupa'da kara parçası sahip olma durumuna son verdi.
1523: Rodos Osmanlı'ya teslim. Rodos Şövalyeleri tarafından Rodos Adası Osmanlıya teslim edildi. Teslimiyetin ardından adadan ayrılan Şövalyeler, 28 Temmuz 1922'den beri kuşatma altında bulunuyorlardı.
1905: Çarlık Rusyası'nı 1905 Devrimine götüren sürecin başlangıcı olacak olan gelişme yaşandı. Rus - Japon savaşında Çin'deki Rus üssü Port Arthur, Japon Deniz kuvvetlerine teslim oldu.
3 OCAK
1496: Uçmak için ilk adım. Leonardo da Vinci uçmayı ilk defa denedi. Kendisi tarafından icat edilen uçma makinesi çok da başarılı olmadı. Bu nedenle 43 yaşındaki bilim adamı ileriye dönük bir not aldı: "Bir sonraki denemeyi yaralanmamak için göl kenarında yap"
1777: Geogrge Washinton muzaffer oluyor. Devam eden Amerikan Bağımsızlık savaşında, George Washinton tarafından İngiliz Güçleri yenilgiye uğratılır. Bu zafer, Amerikanın kuruluşuna giden yolda Amerikan direnişçilerinin gücünün İngilizler tarafından net bir şekilde anlaşılmasına olanak tanıdı.
1868: Japonya'da değişim başlıyor. Japonya'da resterasyon dönemi resmen başlıyor. Japon imparatoru Meji iktidarı ele aldığını duyurarak Şogunluğun kaldırıldığını bildirdi. Bu açıklamayla birlikte, Meji Resterasyonu olarak bilinen Japon Modernleşmesinin de başlangıç işareti verilmiş oldu.
1986: İstanbul Borsası faaliyette. Türkiye'de hisse senedi alım satım işlemleri İstanbul Borsası'nın faaliyete geçmesiyle birlikte başladı. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası yani İMKB olarak faaliyete 3 Ocak'ta geçen borsanın kuruluş tarihi ise 26 Aralık 1985'di.
4 OCAK
1610: Sultan Ahmet Camii'nin yapımı için temel atıldı.
1903: İdam sehpasında bir fil. Topsy isimli dişi bir fil, Thomas Edison'un verdiği elektrikle öldürüldü. Edison, Filin infazını gerçekleştirirken 1500 kişi ile bu olaya canlı tanık oluyordu. İdam edilen fil 3 yılda 3 eğitmenin hayatını kaybetmesinden sorumlu tutuluyordu. Edison'un ise derdi başkaydı. Edison idamı Nicola Tesla tarafından icat edilen alternatif akımı kullanıyordu. Temel amacı, Tesla'nın icadını gözden düşürmekti.
1948: Mynmar ve Birmanya, 2. Dünya Savaşı'nda uğradıkları Japon işgalinin ardından, 1945 yılında Britanya'ya karşı başlattığı bağımsızlık savaşını kazandı.
1960: Albert Camus hayatını kaybetti. Hayatını kaybetmesin neden olan trafik kazası gerçekleştiğinde 20'nci yüzyılın önemli yazarı henüz 47 yaşındaydı.
5 OCAK
1603: Sipahiler, Saray'a yürüyor. Celali olaylarını gerekçe gösteren sipahiler şikayetlerini dile getirmek için Saray'a yürüdüler. III. Mehmed, sipahilerin şikayetlerini dinlerken, sipahiler tarafından suçlanan Kapı Ağası Gazanfer ile Darüssade Ağası Osman'ı idam ettirdi.
1809: Kale-i Sultani Antlaşması Çanakkale'de imzalandı. Osmanlı İmparatorluğu ve Birleşik Krallık arasında imzalanan antlaşma, diplomatik ve ticari ilişkileri düzenlerken Napoleon'a karşı gizli bir ilişkiyi de düzenliyorlar.
1968: Prag Baharı başladı. Süreç, ülkenin SSCB tarafından işgal edilmesiyle sonlandı. Bu süreç, liberal bir reform programı uygulanmıştı.
6 OCAK
1714: Daktilo'nun patenti alındı. New River şirketi çalışanı Heny Mill'e tarihteki ilk daktilo patenti İngiltere Kraliçesi Anne tarafından verildi.
1838: Amerika Birleşik Devletleri vatandaşı ressam Samuel Finley Morse, Morse alfabesini kullanan telgraf sistemini ilk defa duyurdu. Telgraf mekanlar arasındaki iletişimi kolaylaştırıyordu. ABD'de ilk telgraf sistemi 1844'te bağlandı.
1921: Yunan Ordusu Anadolu'da ilerliyor. Anadolu topraklarında işgale başlayan Yunan kuvvetleri iki kol halinde harekata başladılar. Kollardan birisi Bursa'da Eskişehir'e diğeri ise Uşak'tan Afyon yönüne doğrduydu. İşgal kuvvetlerin ilerleyişi 9 Ocak'ta İnönü dolaylarına varacak 11 Ocak'ta ise geri çekilme başlayacaktı.
1926: MIT’in temelini teşkil eden Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti, Mareşal Fevzi Çakmak’ın emri doğrultusunda kuruldu. Başkanlığına Şükrü Âli Ögel getirildi, adı 1965’te Milli İstihbarat Teşkilatı olarak değiştirildi.
7 OCAK
1789: ABD'de ilk defa başkanlık seçimleri yapıldı. İlk seçimlerde yalnızca mülk sahibi beyaz erkekler oy kullanabiliyordu. Bir ay sonra delegelerin seçimiyle birlikte George Washinton başkan olarak belirlendi.
1858: Sadrazam Mustafa Reşit Paşa kalp yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti. 58 yaşında yaşama gözlerini yuman Sadrazam, beş defa sadrazamlık görevinde bulundu. Tanzimat'ın ilanında da önemli bir rol oynayan Sadrazam, Osmanlı'daki reform hareketine yaptığı öncülük ile bilinir.
1979: Vietnam, Kamboçya'daki Pol Pot ve Kızıl Khemer rejimine son verdi. Rejim, ABD karşısında Vietnam'ı destelemiş ancak kendi halkından 2 milyon kişinin ölümüne yol açmıştı.
8 OCAK
1499: Brötanya Düşesi Anne ile Fransa Kralı XII. Louis Saint- Denis'dc evlendi. Anne, hayatını dükalığmın otonomisini korumasına adadı. Evlenirken beyaz gelinlik giyme âdetininonunla başladığı söylenir.
1918: Wilson İlkeleri ortaya çıktı. Birinci Dünya Savaşı'nın devam ederken ABD Başkanı Wilson tarafından bu 14 ilke ortaya atıldı. Wilson'un bu ilkeleri yeni bir barış sürecine işaret ederken, galip devletlerin egemenliğine dönük bir meşruluk arayışıydı.
1996: Metin Göktepe öldürüldü. Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe İstanbul'da tutuklandı. Göktepe tutuklandığında, Ümraniye Cezaevinde yapılan operasyonda öldürülen tutukluların cenazesini izlemek için habere gitmişti. Ertesi gün, Eyüp Spor Salonu yakınında bir parkta cansız olarak bulundu.
1642: Teleskop babası kaldı. Galileo Galilei 77 yaşında hayatını kaybetti. Galilei ilk modern teleskopu icat etmişti. Mucit, Kopernik'in dünyanın güneşin etrafınnda döndüğüne ilişkin tezine katılmasının ardından Engizisyon mahkemelerinde yargılanmıştı. Mucit yargılandığı bu davadan 359 yıl sonra papalık tarafından beraat edildi.
9 OCAK
1853: Osmanlı değil, hasta adam... Osmanlı İmparatorluğu için "hasta adam" tabiri ilk defa kullanıldı. Rus Çarı I. Nikolay, İngiliz Elçisine Osmanlı İmparatorluğu'nu kastederek "Kollarımızın arasında hasta bir adam var" ifadelerini kullandı.
1976: Acık yok Rocky! Rocky serisinin ilk filmi çekilmeye başlandı. Senaryosunu aynı zamanda başrol oyuncusu da olan Sylvester Stallone'nin yadığı ve çekimlerinin 28 günde tamamladığı film, pek çok Oscar ödülüne layık bulundu.
1990: Güle güle Cemal Süreya. Türk şiirinin en önemli şairlerinden birisi Cemal Süreya ismiyle bilinen Cemalettin Seber 59 yaşında aramızdan ayrıldı.
10 OCAK
1900: Şampiyonlar şampiyonu: Kara Ahmed. Kara Ahmed, güreşte şampiyonlar şampiyonu ünvanına sahip oldu. Fransa'nın Paris kentinde düzenlenen üç maçta da Fransız Paul Pons ile berabere kalan Kara Ahmed dördüncü maçta galip gelmeye başardı. Dördüncü müsabaka iki saat sürdü.
1915: Enver Paşa İstanbul'a dönüyor. Osmanlı ordusu için olabilecek en kötü şekilde sonuçlanan Sarıkamış Harekatı'nda sona yaklaşılırken, Enver Paşa İstanbul'a döndü. 3. Ordu komutanlığını ise Tuğgeneral Hafız Hakkı Paşa'ya devretti.
1945: Ayın isimleri değişiyor. Bazı ay isimlerinin değiştirilmesi hakkındaki kanuna göre Teşrinievvel Ekim, Teşrinisani Kasım, Kanunuevvell Aralık ve Kanunusani Ocak olarak değiştirildi. 10 Ocak'ta kabul edilen 4696 sayılı kanun 15 Ocak'ta Resmi Gazete'de yayınlandı.
1985: TRT Sansürü. TRT Genel Müdürlüğü 205 kelimenin radyo ve televizyonlarda kullanımı yayınladığı liste ile yasakladı. Bu kelimeler arasında, anı, bellek, devrim, dinsel, görsel, özgürlük, söyleşi, ulus ve yaşam bulunuyordu.
11 OCAK
630: Müslümanlar Mekke'yi fethetti. Hz. Muhammed önderliğindeki İslam Ordusu dört kol halinde Fetih Suresi'ni okuyarak Mekke'ye girdi.
1755: Şubat sonuna kadar sürecek don ve şiddetli soğuk başladı. Hâkim Efendi,
Haliç donunca şu beyti yazdı: ‘‘Buz üstünden geçen geldi bana yaz dedi târihin/Deniz altmış sekizde dondu buzdan ben-deniz geçtim.”
1967: TOGG Değil Anadol. Anadol marka otomobillerin ilki sahibine teslim edildi. Koç Holding'e bağlı Otosan'ın ürettiği ve "ilk Türk otomobili" olarak lanse ettiği Anadol'un peşin fiyatı 12.000 TL'ydi.
12 OCAK
1593: Osmanlı kapılarını savaştan kaçanlara açıyor. Ülkesi Safevilerce istila edilen Gilân Hâkimi Han Ahmed, Osmanlı topraklarına sığınarak İstanbul’a geldi. Kırkçeşme’deki Yusuf
Paşa Sarayı’na yerleşti ve burada üç ay kaldı.
1920: Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı, İstanbul Fındıklı'daki Cemile Sultan Sarayı'nda toplandı. 28 Ocak tarihinde Misak-ı Milli'yi kabul edecek olan yine bu meclisti. Meclis 16 Mart'ta basılacak, 11 Nisan'da resmen kapatılacaktı.
1969: Led Zeppelin piyasada. İngiliz Rock grubu Led Zeppelin'in kendi adını taşıyan ilk albümü piyasaya sürüldü.
13 OCAK
532: Konstantinopolis Ayakta: Bizans'ın başkenti Konstantinopolis'in yarısının yıkımı ve yanmasıyla sonuçlanacak olan Nika Ayaklanması başladı. İmparator Iustiniaus isyanı bastırdı. İsyanı bastırması iktidarını da sağlamlaştırdı.
1129: Tapınak Şovalyeleri resmen "Tanrı'nın Ordusu" ilan edildi. Papalık, Latince adı "İsa ve Süleyman Tapınağı'nın fakir askerleri" olan tarikat Papalık tarafından "Tanrı'nın Ordusu" olarak tanındı. Bu tarihten sonra tarikat soylulardan pek çok destek görmeye başladı.
1957: Frizbi üretilmeye başlandı. Ürünün yaratıcısının ilham kaynağı üzerinde "Frisbee" yazan teneke tabakalar olan aerodinamik plastik disklerin seri üretimine başlandı.
14 OCAK
1938: Yurtta Sulh, Cihanda Sulh. Sadabad Paktı Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylandı. Anlaşma 8 Temmuz 1937 tarihinde imzalanmış, Türkiye, İran, Irak ve Afganistan anlaşmanın tarafı olmuştu. Ülkelerin birbirlerine saldırmaması üzerine kurulu bu anlaşma, 1979 yılında İran tarafından feshedilinceye kadar yürürlükte kaldı.
1943: Liderler Casablanca'da. II. Dünya Savaşı devam ederken Winston Churchill, Franklin Roosevelt ve Charles De Gaulle, Fas'ta Casablanca Konferansında buluştular. Konferasta alınan karar Scilya'ya çıkarma yapılmasıydı.
1954: Dünyaca ünlü güzel star Marilyn Monroe, beyzbol oyuncusu Joe Dimaggio ile evlendi. Bu evlilik birliği bir yıl bile tamamlanmadan sonlandı.
DEVAMI GELECEK...
Kaynak: NTV Tarih- Ceyda Altındiş
Comentarios